Wat zijn financiële kerncijfers?
Financiële kerncijfers helpen bij het beoordelen van de waarde van beursgenoteerde ondernemingen en hun aandelen. Zij kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de investeringsbeslissing. Dit artikel geeft een overzicht van veelvoorkomende financiële kerncijfers en hun betekenis.
De belangrijkste feiten in het kort
|
 |
1. Rendement
De aankoop van een effect maakt het mogelijk om deel te nemen aan prijsontwikkelingen en stelt het recht op mogelijke uitkeringen, ook wel dividenden genoemd, veilig. Bij aandelen is het rendement over de houdperiode van een belegging dus als volgt samengesteld.
a) (Totaal ontvangen dividend) ÷ (Aankoopwaarde van de aandelen)
b) (Huidige waarde van de aandelen) ÷ (Aankoopwaarde van de aandelen) - 1
De aankoopwaarde van de aandelen wordt berekend door de aankoopprijs te vermenigvuldigen met het aantal gekochte aandelen, plus eventuele transactiekosten.
Voorbeeld:
- Aankoop van 100 aandelen van Voorbeeld B.V. op 30-09-2010 tegen €38,50 per stuk.
- Transactiekosten: €10.50
- Dividenduitkering: €1,30 per jaar (over 5 jaar)
- Prijs na 5 jaar, per/op 30-09-2015: €63,40
Het rendement over de houdperiode wordt als volgt berekend:
(100 x 5 x €1,30) ÷ (100 x €38,50 + €10,50) = 16,84 %
(100 x €63,40) ÷ (100 x €38,50 + €10,50) - 1 = 64,23 %
Dit resulteert in een rendement van 81,07% over de gehele houdperiode.
Het rendement dat een investering op jaarbasis heeft gegenereerd, wordt berekend op basis van de formule voor het geometrische rendement - ook wel het rendement op jaarbasis genoemd:
waarbij r = totaal rendement en T = houdperiode van het effect in jaren. Het resultaat in ons voorbeeld bij het plaatsen van de waarden in de formule
(1 + 81,07%) (1/5) - 1
geeft een rendement op jaarbasis van 12,61%.
Let op: Bij het verkopen van effecten kan het werkelijk gerealiseerde rendement worden verminderd door belastingen en handelskosten.
2. Belangrijkste waarderingscijfers
- Koers-winstverhouding (K/W-ratio)
- Koers-boekwaardeverhouding (KBV-ratio)
- Prijs/verkoop-verhouding (Price-to-sales-ratio of P/S-ratio)
- Dividendrendement
De KGV-Ratio geeft de winst van een bedrijf weer in verhouding tot zijn waarde, die wordt afgeleid van de aandelenkoers. Allereerst wordt de winst van het bedrijf gedeeld door het aantal uitstaande aandelen om de winst per aandeel te verkrijgen.
Een K/W-ratio van 15 betekent bijvoorbeeld dat beleggers momenteel 15 keer de winst van een aandeel betalen. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen de winst van de afgelopen twaalf maanden of de verwachte winst voor het lopende jaar, wat kan leiden tot verschillen in de K/W-ratio. Als algemene regel wijzen hogere K/W-ratio's op bedrijven met een hogere waardering, wat meestal kan worden verklaard door optimistische marktverwachtingen van de toekomstige winsten en groei van het bedrijf. Voor de eigen analyse kan het door de markt ingeprijsde toekomstscenario, geïmpliceerd door de hoogte van de K/W-ratio, worden vergeleken met de eigen toekomstverwachtingen voor het bedrijf. Aan de andere kant is een lage K/W-ratio op het eerste gezicht een indicator van een lage bedrijfswaardering.
De KBV-ratio vergelijkt de boekwaarde van een bedrijf met zijn beurswaarde. Een lage KBV-ratio duidt ook op een gunstigere waardering.
De boekwaarde is af te lezen van de balans. Het is het verschil tussen het balanstotaal en de verplichtingen. Met andere woorden, het is de waarde die overblijft voor aandeelhouders als alle activa zouden worden verkocht na aftrek van de verplichtingen. Door deze waarde te delen door het aantal uitstaande aandelen ontstaat de boekwaarde per aandeel.
Het is belangrijk om te begrijpen dat activa op de balans soms een lagere waarde hebben dan hun daadwerkelijke verkoop zou opleveren. Een KBV-ratio van < 1 betekent dat de markt de waarde van het bedrijf lager waardeert dan het bedrag dat zou overblijven als alle activa zouden worden verkocht en alle schulden zouden worden betaald. Een dergelijke waardering zou ook zo kunnen betekenen dat de markt de werkelijke waarde van de activa aanzienlijk lager acht dan de waarden op de balans suggereren. Aan de andere kant hebben bedrijven waarvan het bedrijfsmodel functioneert op basis van weinig materiële activa (bijvoorbeeld productiemachines) vaak een KBV-ratio die ruim boven de 1 ligt. Technologiebedrijven zijn hier een voorbeeld van.
De P/S-ratio (ook wel prijs/verkoop-verhouding genoemd) geeft de omzet van het bedrijf weer in relatie tot de huidige waardering op de beurs. De ratio helpt vooral om kleinere, snelgroeiende bedrijven te beoordelen of om hun huidige waardering te vergelijken met andere snelgroeiende bedrijven. Als bedrijven op dit moment of in de nabije toekomst geen winst rapporteren, kunnen ze in ieder geval worden gewaardeerd met behulp van de P/S-ratio. De omzet is de som van alle inkomsten en is terug te vinden in de respectievelijke winst- en verliesrekening, meestal als eerste item in de lijst. Nogmaals, het aantal uitstaande aandelen is nodig om de waarde van de P/S-ratio te bepalen met behulp van de volgende formule:
Een andere mogelijkheid is om de marktkapitalisatie van de onderneming te relateren aan de totale omzet zonder vooraf de waarde per aandeel te berekenen.
Het dividendrendement geeft de dividenden van een onderneming weer in verhouding tot de huidige koers van het aandeel. Om de ratio te berekenen, wordt de som van de dividenduitkeringen over een periode van één jaar gedeeld door de huidige aandelenkoers:
Het dividendrendement is een maatstaf voor hoe hoog de jaarlijkse uitkeringen zijn in verhouding tot de huidige aandelenkoers en is een populaire indicator die door beleggers wordt gebruikt om toekomstige dividenduitkeringen in te schatten. Als een aandeel bijvoorbeeld een marktwaarde heeft van €100 en er is in de afgelopen twaalf maanden €3 dividend uitgekeerd, dan is het dividendrendement 3%. Uitgaande van een constant dividendrendement zou een aandeelhouder ook volgend jaar een dividenduitkering van 3% verwachten.
Een belangrijke kanttekening bij de analyse van dividendrendementen is dat deze afhankelijk zijn van de aandelenkoers op een bepaalde dag en de dividenduitkeringen binnen een bepaalde periode. Bijgevolg kunnen eenmalige dividenduitkeringen en scherpe prijsbewegingen het dividendrendement beïnvloeden en de interpretatie ervan bemoeilijken. Dit betekent dat een hoog of stijgend dividendrendement niet per se een goed teken is. Over het algemeen zijn hoge dividenden of dividendrendementen geen garantie voor het succes van een belegging. Meestal is het zinvol om ook met andere kengetallen rekening te houden.
3. Kerncijfers voor bedrijfsanalyse
- Eigenvermogensratio
- Schuld/eigenvermogen-ratio
- Bruto winstmarge
- Netto marge
- Rendement op eigen vermogen
- Rentedekking
Bij de fundamentele analyse van beursgenoteerde ondernemingen kijken beleggers naar kerncijfers op basis van de jaarrekening, waaronder de winst- en verliesrekening, de balans en het kasstroomoverzicht. Enkele veel gebruikte verhoudingen worden hier toegelicht.
De eigenvermogensratio geeft het deel van het balanstotaal weer dat met eigen vermogen is gefinancierd. De waarde wordt meestal weergegeven als een percentage en wordt als volgt berekend.
Eigen vermogen ÷ Totaal kapitaal = Eigenvermogensratio
Hoe hoger het eigen vermogen, hoe gezonder de balans van een bedrijf lijkt, aangezien er geen grote bedragen aan vreemd vermogen hoeven te worden afgelost of geherfinancierd. Maar vreemd vermogen is niet per se slecht. In de meeste gevallen loont het de moeite voor een bedrijf om een bepaalde schuldgraad aan te houden, omdat het de kapitaalkosten kan verlagen en belastingen kan besparen.
De verhouding eigen vs. vreemd vermogen van een onderneming geeft de factor weer waarmee het vreemd vermogen het eigen vermogen van de onderneming overtreft of niet overtreft. De formule is als volgt:
Geleend kapitaal ÷ Eigen vermogen = Schuld/eigenvermogen-ratio
Om de winstgevendheid van een bedrijf te beoordelen, is het de moeite waard om in eerste instantie naar de brutomarge te kijken. Dit kan goed worden uitgelegd aan de hand van het voorbeeld van Coca-Cola. Stel dat voor elk verkocht blikje cola light het bedrijf bijvoorbeeld $3,00 verdient en dat er materiaal- en productiekosten van $1,20 zijn gemaakt. Alle andere kosten, zoals marketing, salarissen van medewerkers of kantoorhuur, worden hier niet in aanmerking genomen. De bruto-omzet, hier $1,80; in verhouding tot de omzet, resulteert in de brutomarge; hier 60%. De formule is:
Bruto-omzet ÷ Omzet = Brutomarge
De nettomarge , daarentegen kijkt naar de werkelijke winst van het bedrijf. Hierbij is het van belang op te merken dat de nettowinst aan veel grotere schommelingen onderhevig is dan bijvoorbeeld in de bruto-inkomsten waarneembaar is. Dit komt onder meer door tal van mogelijkheden om de winst- en verliesrekening te beïnvloeden en bijzondere factoren die met onregelmatige tussenpozen de winst van een onderneming kunnen beïnvloeden. De nettowinst van een onderneming vloeit voort uit de bruto-inkomsten minus alle overige bedrijfskosten, afschrijvingen, rente en belastingen. De nettomarge geeft de nettowinst weer in relatie tot de gerealiseerde omzet:
Netto-omzet ÷ Omzet = Nettomarge
Het rendement op het eigen vermogen geeft de winst van de onderneming in verhouding tot het eigen vermogen weer. De ratio kan worden gebruikt om de efficiëntie van het gebruik van het eigen vermogen te evalueren. Bedrijven met een hoog rendement op eigen vermogen kunnen voordelen hebben ten opzichte van concurrenten. Als het rendement op het eigen vermogen beduidend hoger is dan de gebruikelijke rendementen die op de kapitaalmarkt behaald kunnen worden, kan dit een argument zijn om in zo'n bedrijf te investeren. Het rendement op het eigen vermogen houdt echter geen rekening met de huidige waardering van de onderneming. Het wordt berekend met de volgende formule:
Netto-winst ÷ Eigen vermogen = Rendement op het eigen vermogen
De rentedekking van een onderneming geeft aan in hoeverre de jaarlijks te dragen rentelasten (afhankelijk van de schuldenlast van de onderneming, de kredietwaardigheid en de algemene rentestand) gedekt kunnen worden door lopende bedrijfsopbrengsten.
EBIT ÷ rentekosten = rentedekkingsratio of rentedekkingsgraad
Hoe hoger de rentedekkingsratio, hoe zekerder investeerders kunnen zijn dat de onderneming diens rentelasten kan blijven dekken met de winst uit diens bedrijfsactiviteiten (EBIT = winst voor aftrek van rente en belastingen). Een lage waarde kan daarentegen wijzen op problemen. De verhouding verschilt afhankelijk van de sector waarin een bedrijf opereert. Het vergelijken van de rentedekkingsratio van verschillende bedrijven in dezelfde branche kan helpen bij het beoordelen van deze ratio.
Over de classificatie van ratio's: individuele ratio's zijn niet voldoende om gefundeerde investeringsbeslissingen te nemen. Echter, samen zorgen ze voor een beter totaalbeeld om de winstgevendheid, de schulden en het concurrentievermogen van een bedrijf te beoordelen. Ze maken een vergelijking van bedrijven in dezelfde sector mogelijk en vergemakkelijken de beoordeling of een aandeel van een bedrijf tegen een "eerlijke" prijs kan worden gekocht of dat de markten het perfecte toekomstscenario al in de aandelenkoers hebben ingeprijsd.
Emanuel Eisel
Emanuel was tot maart 2022 Head of Capital Markets bij Scalable Capital. Hij heeft een M.Sc. in Business Administration van de Universiteit van Hamburg en bracht delen van zijn studie door aan de Boston University in de VS.
