Wat zijn aandelen?
Wat is een aandeel? Wat is de functie van effecten voor bedrijven en voor beleggen? Hoe komt een aandelenkoers tot stand en waar koop je aandelen? Op deze en andere vragen geeft dit artikel antwoord.
Aandelen in het kort
|
 |
De basics
Aandelen zijn aandelenbewijzen van een bedrijf. Bedrijven geven aandelen uit om zichzelf te financieren door eigen vermogen op te halen. Wie een aandeel koopt, wordt aandeelhouder van het bedrijf. Hij/zij deelt dan in de activa, winsten en verliezen van het bedrijf. Het eigen aandeel in de vennootschap vloeit voort uit het aantal aandelen in bezit in verhouding tot het totale aantal door de vennootschap uitgegeven aandeelbewijzen. Het aantal uitstaande aandelen vermenigvuldigd met de aandelenkoers geeft de marktkapitalisatie van het bedrijf.
Aandelen worden voornamelijk gekocht en verkocht op beurzen (zoals Euronext Amsterdam, gettex of Xetra). Hun prijs wordt voornamelijk bepaald door vraag en aanbod. Een transactie vindt plaats wanneer de vraagprijs van een potentiële verkoper (aandeelhouder) overeenkomt met het bedrag dat een koper bereid is te betalen.
Hoe wordt de koers van het aandeel bepaald?
Er is een verband tussen de aandelenkoers van een bedrijf en de algemene verwachtingen van de markt over het toekomstige economische succes.
Over het algemeen dalen de aandelenkoersen wanneer het aanbod groter is dan de vraag en aandeelhouders beginnen met het verkopen van aandelen. Omgekeerd stijgen de aandelenkoersen wanneer de vraag groter is dan het aanbod. Belangrijke externe factoren die ook van invloed kunnen zijn op de prijs zijn economische factoren, trends in de branche en het algemene marktsentiment.
De efficiënte-markthypothese gaat ervan uit dat alle historische en beschikbare informatie al is ingeprijsd in de aandelenkoers. Dit betekent dat als er bijvoorbeeld bedrijfsnieuws over de winstsituatie of een verandering in het management bekend wordt, deze tijdens de handelsuren direct in de koers worden verwerkt.
Individuele beleggers maken hun eigen, soms uiteenlopende, inschattingen van de waarde van een aandeel. Alvorens een investeringsbeslissing te nemen, gebruiken sommigen onder andere kerncijfers om de ontwikkeling van bedrijven te evalueren. Zij gebruiken dit om zich een oordeel te vormen of een aandeel op een bepaald moment laag of hoog gewaardeerd is, bijvoorbeeld in termen van de verhouding tussen de koers van het aandeel en de verwachte winst (toekomstgerichte koers-winstverhouding). Als beleggers besluiten te kopen of te verkopen en een overeenkomstige order plaatsen, wordt dit ook weerspiegeld in de aandelenkoers.
Waarom zou je aandelen kopen?
Aandelen kopen kan inkomen opleveren. Deze kunnen uit twee bronnen komen: enerzijds komen ze voort uit een stijging van de aandelenkoers, anderzijds uit de uitkering van dividenden.
Op de lange termijn kunnen aandelen hogere rendementen genereren dan veel andere activaklassen. Het rendement op aandelen, dat hoger is dan dat van andere beleggingscategorieën, wordt ook wel risicopremie genoemd omdat het gaat om het accepteren van hogere risico's. Aandelenkoersen fluctueren meer dan andere activaklassen, zoals obligaties. Het fluctuatiebereik wordt in technisch jargon ‘volatiliteit’ genoemd. Vooral bij het kopen van individuele aandelen bestaat altijd het risico van een totaal verlies (diversificatie).
Hoe koop je aandelen?
Beleggers kunnen aandelen van individuele bedrijven kopen via de beurs of een broker of beleggen in aandelenmandjes via fondsen (actief beheerde fondsen, ETF's). Bij het kopen van een aandeel is het risico geconcentreerd in slechts één bedrijf. Je kunt jouw risico spreiden door te beleggen in meerdere aandelen, eventueel uit verschillende sectoren en/of regio's, of door fondsaandelen te kopen, waarbij je belegt in een mandje met verschillende aandelen (diversificatie).
Bij het streven naar diversificatie wordt rekening gehouden met de woorden van Nobelprijswinnaar Harry Markowitz: "Leg nooit al je eieren in één mandje."
2. Soorten aandelen en aandeelhoudersrechten
Door aandelen te kopen, verwerven aandeelhouders verschillende rechten. Aandeelhouders hebben in principe het recht om deel te nemen aan de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA). Hierbij wordt onder andere beslist of en hoe de balanswinst van de naamloze vennootschap wordt verdeeld, bijvoorbeeld in de vorm van dividend. Ook besluiten over overnames door of van andere vennootschappen worden in algemene vergaderingen genomen. In bepaalde gevallen worden ook belangrijke personele beslissingen genomen en worden leden van de raad van bestuur en commissarissen weggestemd of bevestigd door aandeelhouders.
Andere rechten zijn onder andere:
Recht op informatie - aandeelhouders moeten worden geïnformeerd over alle relevante processen in de naamloze vennootschap.
Inschrijvingsrechten - bij een kapitaalverhoging hebben de aandeelhouders het recht om, indien nodig, bijkomende aandelen te kopen om een verwatering van hun eigen aandeel tegen te gaan.
Recht op een evenredige liquidatieopbrengst - in geval van ontbinding van de naamloze vennootschap hebben de aandeelhouders het recht om in verhouding tot hun aandelen financieel deel te nemen aan de verkoop van de vennootschap.
In naamloze vennootschappen wordt in de meeste landen een onderscheid gemaakt tussen twee soorten aandelen gewone en preferente aandelen. Gewone aandelen geven de aandeelhouder stemrecht per gehouden aandeel, terwijl preferente aandelen de voorkeur hebben bij het betalen van dividenden, maar de aandeelhouder geen stemrecht geven.
Emanuel Eisel
Emanuel was tot maart 2022 Head of Capital Markets bij Scalable Capital. Hij heeft een M.Sc. in Business Administration van de Universiteit van Hamburg en bracht delen van zijn studie door aan de Boston University in de VS.
