Bij het plannen van een toekomst met financiële gemoedsrust kunnen we verschillende strategieën toepassen, afhankelijk van onze investeringscapaciteit, behoeften en doelstellingen.
In de huidige economische context, die wordt gekenmerkt door inflatie die onze toekomstige koopkracht (d.w.z. ons vermogen om goederen en diensten te kopen) kan uithollen, kan het zoeken naar hogere rendementen op de kapitaalmarkt zinvol zijn.
Pensioenbeleggingsrekeningen in hun traditionele vorm zijn een van de favoriete opties voor Nederlandse investeerders, vooral de meer voorzichtige, maar ze zijn misschien niet genoeg om het verlies aan koopkracht als gevolg van de algemene prijsstijgingen tegen te gaan. Aan de andere kant biedt investeren via een (ETF-)beleggingsplan de mogelijkheid om onszelf bloot te stellen aan de groei van de meest concurrerende bedrijven ter wereld, zodat het potentiële rendement de inflatie tot op zekere hoogte kan verslaan.
Hieronder zullen we beide opties grondig analyseren en de traditionele pensioenbeleggingsrekening en het ETF-beleggingsplan met elkaar vergelijken.
Naast je staatspensioen (AOW) en misschien een bedrijfspensioen waarin je via je werkgever inlegt, is het in Nederland mogelijk om zelf geld in te leggen in een aanvullend pensioenpotje. Hierbij profiteer je van een belastingvoordeel. Hoe dit precies zit, lees je verderop in dit artikel. Zo’n soort pensioenpotje waarbij je belasting terug krijgt, heet een lijfrente. Je kunt lijfrente opbouwen door te sparen of te beleggen. Als je de inleg op een geblokkeerde spaarrekening zet, dan noemen we het ‘banksparen’. Geblokkeerd houdt in dat er vaak een vaste looptijd voor de rekening is ingesteld en dat je in de meeste gevallen pas vanaf een vooraf bepaalde datum (boetevrij) geld van de rekening kunt opnemen. Als je daar van af wilt wijken, kunnen er boetes gelden. De rekening is dus puur gericht op vermogen opbouwen voor de lange termijn, waar je dan later op kunt terugvallen. Anderzijds kun je lijfrente opbouwen door te beleggen. Dit kan lucratief zijn, zeker als je pensioendatum nog ver weg is. Net als bij banksparen gelden er bij een traditionele pensioenbeleggingsrekening vaak bepaalde beperkingen. Zo kun je vaak geen geld opnemen vóór je officiële pensioendatum.
Doorgaans kies je bij een pensioenbeleggingsrekening een vast product, waarin je ook een vast bedrag per maand inlegt over bepaalde tijd (lange termijn), dat past bij jouw wensen voor jouw pensioen en jouw risicoprofiel. We hebben het hier dus over passief beleggen, waarbij de vermogensbeheerders van de aanbieder de investeringen voor jou in beheer hebben. Jij profiteert, op het moment dat je met pensioen gaat, van het rendement dat over de jaren is opgebouwd.
Bij pensioenbeleggen is er sprake van een belastingvoordeel, omdat de inleg voor een dergelijk aanvullend pensioen geldt als aftrekpost in je belastingaangifte. Oftewel: je inleg wordt van je inkomen afgetrokken in box 1, waardoor je minder belasting hoeft te betalen. Wil je optimaal profiteren van dit belastingvoordeel, moet je zorgen dat je je jaarruimte opmaakt. De jaarruimte is het bedrag waarmee je je pensioen jaarlijks mag aanvullen en waarover je recht hebt op fiscale aftrek. Als er sprake is van een pensioentekort, kun je je pensioen dus met dit bedrag op een belastingvriendelijke manier verhogen. Kom je met je inleg in de AOW en je eventuele bedrijfspensioen niet aan de limiet van de jaarruimte? Dan mag je dit dus aanvullen en profiteren van het belastingvoordeel. Voorwaarde voor het hebben van een pensioenbeleggingsrekening in Nederland, is dat je fiscale woonplaats ook in Nederland valt. Ben je Nederlander en woon je in het buitenland? Dan kun je helaas niet profiteren van dit belastingvoordeel.
Veel mensen kunnen uit gewoonte in de verleiding komen om een pensioenregeling te nemen, of worden aangemoedigd door informatie zoals het feit dat deze vorm van beleggen 'belastingvrij' is of dat het ingelegde kapitaal 'weinig tot geen risico' met zich meebrengt. Beide beweringen zijn onjuist.
De realiteit is dat andere alternatieven voor pensioenregelingen fiscaal voordeliger kunnen zijn en ook andere voordelen kunnen bieden, zoals meer transparantie (weten waar onze bijdragen naartoe gaan), winstgevendheid (wat we terugkrijgen voor onze bijdrage) en liquiditeit (het gemak waarmee we ons geld in contanten terugkrijgen).
Beleggingsplannen voor ETF's (exchange-traded funds die een specifieke aandelenindex volgen) kunnen een aanvulling of alternatief zijn om ons vermogen op de lange termijn te vergroten. Ze stellen ons in staat om een gediversifieerde beleggingsstrategie te implementeren (met andere woorden: om onze 'eieren in verschillende manden' te leggen: regio's, bedrijven, sectoren, enz.) met een regelmatige inleg vanaf slechts € 1 per maand.
De blootstelling aan de kapitaalmarkt van ETF-beleggingsplannen kan ons helpen het eerder genoemde effect dat inflatie op ons spaargeld kan hebben te bestrijden.
Een ander interessant aspect van ETF-beleggingsplannen is het effect van samengestelde rente ('compound interest'): koerswinsten uit regelmatige bijdragen worden opnieuw geïnvesteerd in het plan, waardoor het kapitaal exponentieel kan groeien. Tot slot zijn ETF-beleggingsplannen flexibeler dan andere instrumenten zoals de traditionele pensioenbeleggingsrekening die we eerder hebben geanalyseerd, wat betekent dat ze op elk moment kunnen worden gepauzeerd of aangepast. Ook kun je, anders dan bij een pensioenbelegging, ongestraft tussentijds geld opnemen.
Wat betreft belasting is het grote verschil tussen pensioenbeleggen en investeren in ETF’s, dat beleggingen in ETF’s in Nederland onder box 3 van het belastingstelstel vallen. Het voordeel hiervan is dat je er je schulden* tegenover kunt stellen, om zo onder de streep minder belasting te hoeven betalen. Ook geldt in box 3 het heffingsvrij vermogen, het bedrag dat je aan vermogen mag opbouwen dat niet belast wordt. Blijf je daaronder, hoef je geen vermogensbelasting te betalen. Kom je daarboven, dan word je in box 3 belast op het ‘fictief rendement’. Dit houdt in dat de belastingdienst aanneemt dat je een bepaald rendement hebt behaald met je spaargeld en/of beleggingen, dat te verwachten is voor dat type vermogen, waarover je vervolgens belast wordt. Meer informatie over de berekening van het fictief rendement, vind je op de website van de Belastingdienst.
Nu we zowel het 'traditionele' pensioenbeleggen als beleggen via een ETF-beleggingsplan hebben bekeken, als een alternatieve vorm van beleggen, is het aan jou om te beslissen welke vorm van beleggen het beste past bij jouw situatie en je beleggingsbehoeften.
*Let op: er geldt een zogeheten schuldendrempel, waar je schuld boven moet vallen, om de schuld mee te kunnen laten wegen in box 3.
Risicodisclaimer - Er zijn risico's verbonden aan beleggen. De waarde van jouw belegging kan dalen of stijgen. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen. In het verleden behaalde resultaten, simulaties of voorspellingen zijn geen betrouwbare indicator voor toekomstige prestaties. Wij geven geen beleggings-, juridisch en/of fiscaal advies. Mocht deze website informatie bevatten over de kapitaalmarkt, financiële instrumenten en/of andere beleggingsrelevante onderwerpen, dan is deze informatie uitsluitend bedoeld als algemene uitleg van de beleggingsdiensten die door bedrijven in onze groep worden geleverd. Lees ook onze risico-informatie en gebruiksvoorwaarden.
